Menü
Ara
|
Akciğer ÖdemiNormal olarak, oksijen ve karbondioksit değişimi problemsiz gerçekleşir. Fakat bazen, akciğerlerde kan damarlarında basınç, değişik nedenlerle normalin üstüne çıkar. Bu basınç artışı bir noktaya kadar problem oluşturmazken belli bir noktadan sonra oksijenlenmeyi bozar, hatta daha da ileride çok artan kan basıncı, kılcal damarlar içindeki kanı hava keselerine geçmeye zorlar; bu da hava keselerinin sıvı ile dolmasına sebep olur ve oksijenlenmeye engel olur, bu durum akciğer (pulmoner) ödemi olarak adlandırılır. Olaya zamanında müdahale edilmezse süratle ilerler, her geçen saniye sıvı ile dolan alveol sayısı artar ve bu alveoller sıvı ile dolduğu için gaz alışverişini yapamaz ve devre dışı kalır. Çok sayıda alveol devre dışı kalırsa yaşam mümkün olmaz: yani hasta bir yerde kendi kanı içinde boğulur. Alveoller içinde sıvı birikimi başlamış: hayatı tehdit eden bir durum Akciğer ödemi çoğunlukla kalp problemleri nedeniyle olur, ancak kalp dışında akciğer iltihabı (pnömoni), belli toksinlere veya ilaçlara maruz kalma, veya yüksek irtifa da nedenler arasındadır. Akciğer ödemi son derece acil bir durumdur ve anında müdahale gerektirir. Akciğer ödemi ölümcül olabilmesine rağmen eğer hızlı bir tedavi uygulanırsa sonuç sıklıkla iyidir. Nedene bağlı olarak, akciğer ödem belirtileri aniden ortaya çıkabilir ya da haftalar veya aylar içinde yavaş yavaş gelişebilir. Ani gelişen akciğer ödeminde belirti ve bulgular çoğunlukla oldukça ciddidir:
Daha yavaş ve zamanla gelişen belirti ve bulgular ise şunlardır:
Akciğer ödem tedavi edilmediği takdirde ölümcüldür. Nedenleri: Bazı durumlarda kalp pompa görevini gereği şekilde yerine getiremez ve sol karıncık (ventrikül) akciğerlerden aldığı kanı yeterince pompalayamaz (sol kalp yetmezliği). Sonuç olarak, sol kulakçık (atrium) içinde basınç artar ve bu basınç artışı geriye yansıyarak akciğer toplardamarı (venleri) ve kapillerlerdeki basıncı artırır ve basınç yeteri kadar yüksekse kapiller duvarından hava keselerine sıvının itilmesine yol açar. O halde hangi durumlar akciğer ödemine neden oluyor onları görelim; 1. Kalbe bağlı akciğer ödemi Koroner arter hastalığı Bu hastalıkta kalbimize kan sağlayan atardamarlar aterosklerozdan dolayı daralır. Daralan damarın tıkanması kalp krizi oluşturur ve bu durumda bu damar tarafından beslenen kalp kası hasar görür. Hasarın miktarına bağlı olarak da kalp, kasılma görevini yeterince yapamaz veya hiç yapamaz. Sonuç, hasarlanan kalp kasının olması gerektiği gibi kan pompalayamamasıdır. Kalbin kalan kısmı bunu telafi etmeye çalışsa da, bunu etkili olarak yapması güçtür veya ekstra iş yükü nedeniyle yorulur. Normal olarak, ventriküller her bir kasılmayla içerdikleri kanın yüzde 50-60’nı pompalarlar. Ancak pompalama işlevi zayıfladığında bu rakam %20-30’a kadar düşebilir. Bu durumda ileriye gönderilmesinde güçlük oluşan kanın geriye doğru basıncı yükselir ve içerisindeki sıvıyı kapiller duvarından hava keselerine geçmesine zorlayacak şekilde geriye akciğerlere doğru birikir. Kardiyomiyopati Kalp kasındaki problemler kardiyomiyopati olarak adlandırılır. Bazı durumlarda genetik geçiş görülse de, genellikle kardiyomiyopatinin bilinen bir nedeni yoktur. Daha az yaygın olan nedenler arasında infeksiyonlar (miyokarditler), alkol kullanımı, kokain veya bazı tür kemoterapi (kanser ilaçları) ilaçlarının toksik etkileri sayılabilir. Kardiyomiyopatiler çoğunlukla sol ventrikülün kasılma gücünü zayıflatır. Kalp kapak hastalıkları Kapak hastalıkları sıklıkla romatizmal kalp hastalığı sonucu gelişir ve kalbin sol tarafındaki mitral ve aort kapaklarını tutar. Mitral kapak hastalığı veya aort kapak hastalığında, kan akımını düzenleyen kapaklar ya yeterince açılmazlar (stenoz=darlık) veya tam kapanmazlar (yetmezlik). Her iki durumda da darlık veya yetmezlik önemli boyutlarda ise sol ventrikül veya sol atrium içindeki basınç yükselir. Artmış basınç sol atriuma ve sonrasında akciğerlerinizde sıvı toplanmasına yol açacak şekilde geriye yansır. Yüksek kan basıncı (hipertansiyon) Tedavi edilmemiş veya kontrol altında olmayan yüksek kan basıncı, sol ventrikül kas yapısında bir kalınlaşmaya yol açar ve koroner arter hastalığını hızlandırır. Ayrıca tedavisiz veya kontrolsüz hipertansiyon ileride kalp yetmezliğine neden olabilir. 2. Kalbe bağlı olmayan akciğer ödemi (ARDS: Adult respiratory distress syndrome) Akciğer ödemi her zaman kalp hastalığı nedeniyle olmayabilir. Kalpten kaynaklanan nedenlerde sıvı, geriye doğru bir basınç artışından dolayı hava keselerine sızıyordu. Kalp ile ilgili olmayan ödemde ise sıvı, kapillerlerin daha geçirgen veya sızdırmaya eğilimli olmaları nedeniyle sızar. Nedenler:
Ne zaman tıbbi yardıma başvurulmalıdır? Ani akciğer ödemi hayati tehlikesi olan son derece ciddi bir durumdur. Aşağıdaki akut (yeni başlamış) belirti ve bulgulardan herhangi birine sahip bir hastanın derhal acil yardıma baş vurması gerekir:
Bu durumda hastaneye araç kullanarak gidilmemelidir. Bunun yerine 112 veya acil tıbbi yardım aranmalıdır. Tanı ve Tedavisi: Akciğer ödeminin tanısında şikayet ve muayene bulguları oldukça önemlidir. Akciğer röntgen filminin bulguları tanıda çok yardımcı olur. İlk müdahaleye (bazı ilaçlar, oksijen) bu verilere göre hemen başlanır.
Akciğer ödeminin tanısında akciğer röntgen filmleri (akciğer grafisi) oldukça yararlıdır. Sağ tarafta akciğer ödemli bir hastanın akciğer grafisini görüyoruz. Akciğerde biriken sıvılar, orta kısımdaki kalp gölgesinin iki tarafında beyaz lekeler halinde görünüyor. Kıyaslama için sol tarafta da normal bir akciğer grafisi var.
Durum biraz düzeldiği zaman nedeni araştırmaya yönelik tetkikler yapılır:
Tedavi
Yüksek irtifa akciğer ödeminin (HAPE) tedavisi Eğer yüksek irtifalara tırmanıyor veya seyahat ediyor iseniz ve HAPE’ye ait hafif belirtileriniz var ise bin iki bin metre kadar aşağıya inmek şikayetleriniz rahatlatacaktır. Oksijen de yararlıdır. Eğer şikayet ve belirtiler ciddi ise, inişte yardım gerekebilir. Bu durumda helikopter çoğu ciddi vakalar için gerekli olabilir.
Korunma Akciğer ödemini önlemek zor olabilir. Ancak şu önlemler riski azaltmaya yardımcı olabilir:
HAPE’den korunma Eğer yüksek irtifaya çıkacak veya seyahat edecekseniz kendinizi bu iklime yavaşça alıştırınız. Çoğu uzman, eğer 2500 metreye ulaştıysanız bir günde 300-600 metreden daha fazla tırmanmayı önermemektedir. Bol su içmek de önemlidir. Daha yükseğe çıktıkça daha hızlı nefes alınır, bunun anlamı nefes ile akciğerlerden daha çok su kaybedilir. Son olarak fiziksel olarak kondisyonda olmak HAPE’yi mutlaka önlemez.
Bunlara Dikkat; Kalp hastaları için aşağıdaki öneriler kardiyak akciğer ödemden iyileşmeyi hızlandıracak ve bir tekrarı önleyecektir:
|
Takvim
İstatistik
Online: 1 Misafir: 1 Kullanıcı: 0 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||