Akciğerlerimiz nefes alıp verdikçe gerilen ve büzülen, kaburgaların sardığı kafesinin içinde bulunan süngerimsi, elastik bir organdır. Akciğerleriniz yaklaşık olarak 4 litre havayı tutmasına rağmen genel olarak her bir nefes almayla bunun sadece bir kısmını içimize çekeriz.
İki büyük hava yolu (bronşlar) havayı ciğerlerinize taşır. Bu hava yolları en sonunda hava kesesi kümeleriyle sonlanan daha küçük hava yollarına (bronşiyoller) bölünürler. Her bir akciğer her nefes alışımızda minyatür balonlar gibi şişen 300 milyon hava kesesine (alveol) sahiptir. Alverollerin kapladığı alan 60 metre kare kadardır. Ancak bu kadar geniş bir yüzeyde yapılan gaz alışverişi ile yaşam mümkün olmaktadır.
Burada akciğerlerimizdeki hava yollarını görüyoruz. Hava yolu ağız ve burun ile başlar, gırtlak, trakea, bronşlar (ana bronş ve ve onun dalları), bronşiyol (çok daha küçük bronşlar) ile devam eder en uçta ise alveoller (hava keseleri) bulunur (resimde üzüm salkımı şeklinde görülen yapıyı oluşturan taneler). Gaz alışverişi (oksijen ve karbondioksit) işte bu alveollerde yapılır.
Bu hava keselerinin etrafını kılcal bir damar ağı (kapiller ağ) çepeçevre sarar. Bu kılcal damarlardaki karbondioksit, alveol denilen hava keselerine verilirken, yaşam için gerekli olan oksijen de hava kesesinden kılcal damarlara ve buradan da dolaşıma geçer. Bu sayede vücudumuzun devamlı gereksinimi olan oksijen sağlanırken atık bir madde olan karbondioksit de atılmış olur.
Burada üzüm salkımı şeklinde akciğer hava keselerini (alveoller) görüyoruz. Alveollerin etrafı gaz alışverişi için kılcal damarlarla sarılmış durumdadır.
Kapillerler çapı bir kırmızı kan hücresinin (alyuvar) ancak tek sıra geçişine imkan tanıyacak kadardır (bir alyuvar yuvarlak disk şeklindedir ve çapı 7.5 mikrondur. 1 mikron, milimetrenin binde biridir!).
Oksijen alışverişini kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar=eritrosit) yapar. Alyuvarlar dokulardan aldığı karbondioksiti alveoller içine bırakırken alveolden de oksijeni içine alır (Dokularda ise bunu tam tersi olur yani alyuvarlar oksijeni dokulara verir ve dokulardaki atık madde olan karbondioksiti alır).
Disk şeklinde ve orta kısımları basık olan alyuvarlar (eritrositler veya kırmızı kan hücreleri)
Kaynak: http://www.ahmetalpman.com/konuoku_tam.asp?id=2569