Glasgow Koma Skalası (GKS), bir insanın bilinç durumunu başlangıçta ve sonraki değerlendirmelerde güvenilir ve objektif olarak kaydetmeyi amaçlayan bir yöntemdir. Hasta skalanın kriterlerine göre değerlendirildiğinde hastaya 3 (derin bilinç kaybına işaret eder) ile 14 (orjinal skalaya göre) ya da 15 (geniş kullanımlı düzeltilmiş skalaya göre) arasında puanlar verilir.
Pediatrik Glasgow Koma Skoru
Glasgow Koma Skoru (GKS)
* GKS, 3 ile 15 arası değerler taşımaktadır ; 3 en kötü, 15 en iyi prognozu gösterir. Üç parametre tarafından belirlenir : I)En İyi Göz Yanıtı, II)En İyi Verbal Yanıt, III)En İyi Motor Yanıt :
- En İyi Göz Yanıtı. (maks. 4)
- Gözlerini açmıyor. 1 puan
- Gözlerini ağrıyla açıyor. 2 puan
- Gözlerini sözlü komutla açıyor. 3 puan
- Gözlerini spontan açıyor. 4 puan
- En İyi Verbal Yanıt. (maks. 5)
- Verbal yanıt yok. 1 puan
- Anlaşılmaz sesler çıkarıyor. 2 puan
- Uygunluk taşımayan sözler. 3 puan
- Konfüzyon. 4 puan
- Oriyante konuşma. 5 puan
- En İyi Motor Yanıt. (maks. 6)
- Motor yanıt yok. 1 puan
- Ağrı ile ekstansiyon. 2 puan
- Ağrı ile fleksiyon. 3 puan
- Ağrıdan kaçmak. 4 puan
- Ağrıyı lokalize etmek. 5 puan
- Komutları yerine getirmek. 6 puan
Pediyatrik
Glasgow Koma Skoru (PGKS)
* PGKS da, 3 ile 15 arası değerler taşımaktadır ; 3 en kötü, 15 en iyi prognozu gösterir. Üç parametre tarafından belirlenir : I)En İyi Göz Yanıtı, II)En İyi Verbal Yanıt, III)En İyi Motor Yanıt :
- En İyi Göz Yanıtı. (maks. 4)
- Gözlerini açmıyor. 1 puan
- Gözlerini ağrıyla açıyor. 2 puan
- Gözlerini sözlü komutla açıyor. 3 puan
- Gözlerini spontan açıyor. 4 puan
- En İyi Verbal Yanıt. (maks. 5)
- Vokal yanıt yok. 1 puan
- Teskin edilemez, ajite. 2 puan
- Tutarsız biçimde teskin oluyor,inliyor. 3 puan
- Ağlasa da teskin edilebiliyor ve uygunsuz etkileşim gösteriyor. 4 puan
- Gülüyor, seslere oriyante oluyor, objeleri izliyor, etkileşime giriyor. 5 puan
- En İyi Motor Yanıt. (maks. 6)
- Motor yanıt yok. 1 puan
- Ağrı ile ekstansiyon. 2 puan
- Ağrı ile fleksiyon. 3 puan
- Ağrıdan kaçmak. 4 puan
- Ağrıyı lokalize etmek. 5 puan
- Komutları yerine getirmek. 6 puan
* Temelde "GKS, 9"denmesi pek anlam taşımaz, "GKS, 9(G3V3M3)" şeklinde bir tanım daha çok şey ifade eder.
* GKS 13 ve üzeri hafif, 9 ile 12arası orta ve 8 ya da aşağısı ciddi beyin hasarını gösterir.
Birçok trauma indikatörü vardır, bunların başında Injury Severity Score ISS ve Trauma Score TS gelmektedir. ISS, anatomik hasara endeksli skalalanmış bir ölçümdür: Traumanın her bir organ üzerinde yarattığı hasar skorlanarak (Abbreviated Injury Score AIS ile) en yüksek üç değerin karelerinin toplamı ISS'u oluşturur.1 Ne yazık ki, anatomik ölçütler klinik rota için prediktif olamamış ve klinik parametrelere dayalı Trauma Score TS geliştirilmiştir.2 Bunu takiben Revize Trauma Skoru RTS ile klinik gelişim ve akıbet için en prediktif ve en güvenilir skorlama elde edilmiştir: RTS hasta başı ilk kuşak klinik ve fizyolojik verilere dayalı bir skorlamadır: Glasgow Koma Skalası, Sistolik Kan Basıncı ve Solunum Sayısını temel alır.
Glasgow Koma Skoru (GKS) |
Sistolik Kan Basıncı (SKB) |
Solunum Sayısı (SS) |
Kodlanmış Değer |
13-15 | >89 | 10-29 | 4 |
9-12 | 76-89 | >29 | 3 |
6-8 | 50-75 | 6-9 | 2 |
4-5 | 1-49 | 1-5 | 1 |
3 | 0 | 0 | 0 |
RTS, sürvi olasılığı ile aşağıdaki gibi bir korrelasyon gösterir:
Daha sonra üçüncü bir ölçüt olarak TRISS üzerinde çalışılmaya başlandı: y-aksında RTS, x-aksında ISS değerleri bulunan bir grafik oluşturan TRISS prediktivitesini Major Trauma Outcome Study MTOS'ye dayandırmaktadır. Böylece anatomo-klinik bir skorlama elde edilmeye çalışılmaktadır. Bu konudaki çalışmalarsa devam etmektedir.4
Eğer isterseniz RTS Hesap Makinesi desktopunuzda küçük bir pencere olarak durabilir(istendiğinde tamamen kapanacaktır).
Kaynak: http://www.oztiryaki.com/trauma.htm/